Ύπνος και Ευεξία

Τι είναι ο ύπνος;

Ο ύπνος είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται σαν περιοδική ηρεμία.  Κατά τη διάρκεια του ύπνου υπάρχει προσωρινή μεταβολή της συνείδησης του εξωτερικού κόσμου και περιβάλλοντος, μείωση της ανταπόκρισης σε ερεθίσματα, και μείωση του μεταβολισμού και της μυϊκής δραστηριότητας. 

Τί επηρεάζει ο ύπνος το σώμα μας;

Ο ύπνος μπορεί να επηρεάσει την συναισθηματική και ψυχική κατάσταση του ατόμου αλλά και την σωματική υγεία. 

Πως βοηθά η καλή ποιότητα ύπνου;

Ο ποιοτικός ύπνος είναι ο σύμμαχος μας για μια μέρα γεμάτη:

• Ενέργεια
•  Καλή διάθεση
• Διαύγεια
• Καλή μνήμη
• Εγρήγορση
• Πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων όπως υπέρταση, εγκεφαλικό, διαβήτη και πρόωρο θάνατο. 

Τι μπορεί να μειώσει την ποιότητα ύπνου;

• Εξωτερικοί παράγοντες
• Κατάθλιψη
• Στρες
• Διάφορες διαταραχές ύπνου όπως υπνική άπνοια, σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
• Σωματικός πόνος 

Η κακή ποιότητα και έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον οργανισμό μας προκαλώντας:

• Μείωση συγκέντρωσης
• Κακή μνήμη
• Κόπωση
• Μειωμένη εγρήγορση
• Ευερεθιστικότητα
• Υπνηλία

Ο μέσος όρος διάρκειας ύπνου που χρειάζεται ένας ενήλικας ανά ημέρα είναι περίπου 7 – 9 ώρες. 

Το γνωρίζατε ότι ο ύπνος χωρίζεται σε διάφορα στάδια;

Ένας κύκλος ύπνου διαρκεί περίπου 90 λεπτά τα οποία περιλαμβάνουν όλα τα στάδια ύπνου, NREM (non rapid eye movement) και REM (rapid eye movement).  Κατά τη διάρκεια μιας νύχτας, κατά μέσο όρο ο κύκλος ύπνου μπορεί να επαναληφθεί μέχρι και 5 φορές.  

NREM Στάδιο 1^ο: Το στάδιο 1 είναι η μετάβαση από την εγρήγορση στον ύπνο.

NREM Στάδιο 2^ο: Το στάδιο 2 είναι ελαφρύς ύπνος που διαρκεί λίγα λεπτά.  Σε αυτό το στάδιο ξεκινά να επιβραδύνεται η μυϊκή δραστηριότητα, μειώνεται ο καρδιακός σφυγμός, μειώνονται οι οφθαλμικές κινήσεις, η σκέψη απομονώνεται από το εξωτερικό περιβάλλον και μειώνεται ο ρυθμός της αναπνοής.  

NREM Στάδιο 3^ο: Το στάδιο 3 είναι το στάδιο με τη μεγαλύτερη διάρκεια, κατά την διάρκεια του ύπνου.  Σε αυτό το στάδιο ο καρδιακός σφυγμός και ο ρυθμός της αναπνοής επιβραδύνονται περισσότερο.  Πέφτει η θερμοκρασία του σώματος και σταματούν οι οφθαλμικές κινήσεις.  Τα εγκεφαλικά κύματα μειώνονται περισσότερο. 

NREM Στάδιο 4^ο: Το στάδιο 4 είναι το στάδιο όπου ο ύπνος είναι βαθύς. 

REM:  Το στάδιο REM ξεκινά περίπου 90 λεπτά αφότου έχετε κοιμηθεί.  Αυτό το στάδιο χαρακτηρίζεται από τις γρήγορες οφθαλμικές κινήσεις, ο εγκέφαλος αφομοιώνει πληροφορίες και γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο ρυθμός της αναπνοής και ο καρδιακός σφυγμός αυξάνονται.  Επίσης, είναι το στάδιο των ονείρων, όπου οι μύες χαλαρώνουν και παραλύουν. 

Ποια σκευάσματα μπορεί να βοηθήσουν στην καλή ποιότητα ύπνου;

5-HTP: Το 5-HTP προέρχεται από τον καρπό Griffonia simplicifolia και ενισχύει την παραγωγή σεροτονίνης, της ορμόνης που είναι υπεύθυνη για την καλή διάθεση.  Η σεροτονίνη μετέπειτα μετατρέπεται σε μελατονίνη, την ορμόνη που είναι υπεύθυνη για τον ύπνο.   Μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του στρες.

Βαλεριάνα: Η βαλεριάνα είναι ένα κατασταλτικό βότανο που μπορεί να βοηθήσει στην αϋπνία, στη μείωση του στρες και επίσης αυξάνει τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών GABA που είναι υπεύθυνοι για τη χαλάρωση. 

Rhodiola Rosea: Το ροδιόλα είναι επίσης ένα βότανο, αταπτογενές, το οποίο βοηθά σε περιπτώσεις άγχους και ενισχύει τη φυσική και πνευματική υγεία. 

Μαγνήσιο:  Το μαγνήσιο είναι ένα μάκρο – μέταλο το οποίο βοηθά στη μείωση του άγχους, αλλά και στη χαλάρωση των μυών, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ποιότητα του ύπνου.  Επίσης, σχετίζεται άμεσα με τους νευροδιαβιβαστές που κατέχουν κυρίαρχο ρόλο σε ότι αφορά τον ύπνο. 

Βιταμίνες του συμπλέγματος Β:  Οι Βιταμίνες του συμπλέγματος Β ενισχύουν την υγεία του νευρικού συστήματος και της καλής ψυχολογίας.  Βοηθούν με αυτό τον τρόπο την καλή διάθεση και μείωση του στρες.

Χαμομήλι:  Το χαμομήλι είναι ένα βότανο που βοηθά στην χαλάρωση και μείωση του στρες, αλλά και στην καλή διάθεση. 

Top Tip:

Η αδενοσίνη, είναι νευροδιαβιβαστής  ο οποίος είναι υπεύθυνος για την μείωση της δραστηριότητας του εγκεφάλου.  Οι υποδοχείς της αδενοσίνης , είναι οι υποδοχείς και της καφεϊνης.  Όταν λοιπόν καταναλώσετε καφεϊνη πριν τον ύπνο, και οι  υποδοχείς είναι μπλοκαρισμένοι από την καφεϊνη, η αδενοσίνη δεν μπορεί να βοηθήσει στο αίσθημα ότι χρειάζεστε ύπνο!

*** Εάν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε θέμα υγείας ή αν παίρνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή, συμβουλευτείτε τον προσωπικό σας γιατρό πριν από τη χρήση κάποιου σκευάσματος.  

Μαρία Πιερίδου

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Σύμβουλος Ευεξίας