Βιταμίνη D ή αλλιώς η Βιταμίνη του ήλιου

Η βιταμίνη D είναι μια από τις λιποδιαλυτές βιταμίνες, έχει την ιδιότητα δηλαδή να διαλύεται στα λίπη. Υπάρχουν 2 μορφές Βιταμίνης D, η D2 και η D3. 

Η D2 είναι φυτικής προέλευσης βιταμίνη, και η D3 είναι είτε ζωικής προέλευσης ή την παράγει από μόνο του το σώμα μας με την έκθεση μας στον ήλιο.

Από τις δύο μορφές, υποστηρίζεται ότι η D3 είναι πιο αποτελεσματική.  Όπως όλες οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία, έτσι και η Βιταμίνη D είναι πολύ σημαντικό να διατηρείται σε επαρκή επίπεδα στο σώμα μας, καθιστώντας την σωστή ημερήσια πρόσληψη απαραίτητη. 

Η Βιταμίνη D είναι απαραίτητη για αρκετές και σημαντικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού.

Ενισχύει την υγεία των μυών:

Η έλλειψη βιταμίνης D, φαίνεται ότι μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία του μυϊκού συστήματος ειδικότερα στους ηλικιωμένους.  Αρκετές έρευνες αποδεικνύουν ότι άτομα με επαρκή επίπεδα βιταμίνης D δείχνουν βελτιωμένη μυϊκή ικανότητα και έχουν μειωμένες πιθανότητες για τραυματισμούς των μυών. 

Ενισχύει την υγεία των οστών:

Έχει την ιδιότητα να βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου (μέταλα), μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες για πρόκληση καταγμάτων και οστεοπόρωσης.

Συμβάλλει ενεργά στην ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος:

Αρκετές έρευνες αποδεικνύουν ότι επαρκής Βιταμίνη D, επιδρά θετικά προστατεύοντας από λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Αντιθέτως, τα άτομα με ανεπάρκεια Βιταμίνης D έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν αναπνευστικές παθήσεις και δυσλειτουργία των πνευμόνων. 

Κατέχει σημαντικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία της καρδίας και των νεύρων:

Μία πρόσφατη έρευνα, απέδειξε ότι η έλλειψη βιταμίνης D σχετίζεται με παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος.  

Η έλλειψη Βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργίες και παρενέργειες στο σώμα:

• Μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα δυσφορίας, πόνου και κούρασης. 

• Μπορεί να προκαλέσει πόνο στις αρθρώσεις. 

• Υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες για πρόκληση κατάγματος και πόνου στη λεκάνη, στους γοφούς και τα πόδια.

• Υπάρχουν αρκετές πιθανότητες για ανωμαλίες στην ανάπτυξη των οστών όπως rickets disease στα παιδιά, οστεομαλακία (μαλακά οστά), ή οστεοπόρωση (εύθραυστα οστά) στους ενήλικες. 

Ποιες ομάδες έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν ανεπάρκεια Βιταμίνης D;

• Βρέφη που θηλάζουν αποκλειστικά (παρόλο που το μητρικό γάλα είναι εξαιρετική πηγή θρεπτικών συστατικών για τα βρέφη, δεν παρέχει την απαιτούμενη ποσότητα βιταμίνης D.)

• Άτομα που η έκθεση τους στον ήλιο είναι περιορισμένη όπως για παράδειγμα τα άτομα που φοράνε μακριά ρούχα είτε σκεπάζουν το πρόσωπο (π.χ. λόγω θρησκείας).

• Οι ηλικιωμένοι διατρέχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν ανεπάρκεια Βιταμίνης D, λόγω του ότι η ικανότητα της επιδερμίδας να συνθέτει τη Βιταμίνη μειώνεται με την ηλικία. 

• Παχύσαρκα άτομα

• Άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα (λόγω της υψηλής μελανίνης που λειτουργεί σαν φυσικό αντηλιακό, μειώνεται η ικανότητα της επιδερμίδας να συνθέτει τη Βιταμίνη).

• Άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας που περιορίζουν την απορρόφηση λίπους όπως για παράδειγμα: ηπατική νόσος, κοιλιοκάκη, ελκώδης κολίτιδα, κυστική ίνωση και νόσος του Crohn. 

Συγκεκριμένα στην Κύπρο, παρόλο που υπάρχει αρκετή ηλιοφάνεια υπάρχει μεγάλο ποσοστό ατόμων με ανεπάρκεια βιταμίνης D.  Αυτό οφείλεται σε αρκετούς λόγους.  Καταρχήν ο ήλιος στην Κύπρο είναι τόσο δυνατός που δεν βγαίνουμε συχνά έξω χωρίς την χρήση αντηλιακού κι επίσης, ανήκει και η Κύπρος στους σκουρόχρωμους λαούς, που όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω η μεγάλη ποσότητα μελανίνης μειώνει την ικανότητα της επιδερμίδας να συνθέτει τη βιταμίνη.

Προσοχή!  Η υπερβολική χρήση αυξημένης δυναμικότητας Βιταμίνης D για αρκετό χρονικό διάστημα μπορεί να γίνει τοξική!

Σε περίπτωση υπερβολικής δόσης όλες οι λιποδιαλυτές βιταμίνες, όπως και η D, γίνονται τοξικές και μπορεί να προκαλέσουν αρκετές παρενέργειες.  Λόγω του ότι η Βιταμίνη D συμβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου, η υπερβολική χρήση της οδηγεί σε υπερασβεστιαιμία (γίνεται δηλαδή συσσώρευση του ασβεστίου στα νεφρά, στην καρδία και άλλα ζωτικά όργανα).  Μερικά από τα συμπτώματα υπάρχει το ενδεχόμενο να προκαλέσει η τοξικότητα της είναι:

• Πόνος

• Ναυτία

• Εμετός

• Κράμπες

• Συχνοουρία

Πλούσιες πηγές Βιταμίνης D:

• Σολομός, μπακαλιάρος, τόνος, σαρδέλες, γαρίδες

• Κρόκος αυγού

• Βοδινό συκώτι

• Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα

• Εμπλουτισμένα δημητριακά προγεύματος

• Σπανάκι

• Μπάμιες

• Λάχανα

• Σόγια

Το NIH (National Institutes of Health) συστήνει την ακόλουθη ημερήσια πρόσληψη:

Οι συμβουλές είναι μόνο για ενημέρωση και δεν πρέπει να αντικαθιστούν την ιατρική περίθαλψη. Συμβουλεύσου τον προσωπικό σου γιατρό ή έναν επαγγελματία υγείας πριν δοκιμάσεις οποιαδήποτε θεραπεία.

Μαρία Πιερίδου

Σύμβουλος Ευεξίας

Διαιτολόγος - Διατροφολόγος